Η ρωμαϊκή έπαυλη του Ηρώδου του Αττικού στη Λουκού της Κυνουρίας είναι ένα μνημείο μοναδικής αξίας και μία από τις πιο σημαντικές θέσεις ψηφιδωτών παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη Μαρία Μερτζάνη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, η έπαυλη αποτελεί το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο παράδειγμα ρωμαϊκής έπαυλης στην ηπειρωτική Ελλάδα, με τον εξαιρετικό της διάκοσμο να περιλαμβάνει πλούσια ψηφιδωτά και γλυπτά.
Τα ψηφιδωτά, που απεικονίζουν μυθολογικές σκηνές όπως οι Άθλοι του Ηρακλή και η προσωποποίηση ποταμών, διαθέτουν πλούσια εικονογραφία και πολυχρωμία, κάνοντάς τα ανεκτίμητης καλλιτεχνικής αξίας. Από το 2003 ωστόσο, λόγω διαφόρων προβλημάτων, παραμένουν καταχωρημένα και ανεκμετάλλευτα, γεγονός που έχει περιορίσει την εκτίμηση τους από το ευρύ κοινό.
Η ανασκαφή της έπαυλης ξεκίνησε το 1977 και μέχρι σήμερα έχει αποκαλυφθεί μόνο το κεντρικό τμήμα της. Η έπαυλη κατοικήθηκε από το δεύτερο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ. μέχρι τον 5ο αιώνα μ.Χ. και τα ψηφιδωτά του 4ου αιώνα εντοπίστηκαν στους διαδρόμους γύρω από την εσωτερική αυλή. Η ανασκαφή έχει αποκαλύψει και άλλα στοιχεία, όπως λουτρά και υδραγωγείο, αλλά ο δρόμος προς την ολοκλήρωση των εργασιών έχει χαρακτηρίσει το μνημείο από «διαχειριστικά ατοπήματα» στα προηγούμενα χρόνια.
Την προηγούμενη χρονιά, η Διεύθυνση Συντήρησης υλοποίησε έργο για την αποκάλυψη και αποτίμηση της κατάστασης των ψηφιδωτών, προχωρώντας σε άμεσες σωστικές επεμβάσεις. Η κ. Μερτζάνη τόνισε ότι, αν και η κατάχωση έχει βοηθήσει στη διατήρηση των ψηφιδωτών, αυτά πρέπει να καλυφθούν ξανά προκειμένου να προφυλαχτούν από τις καιρικές συνθήκες, ώσπου να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη πρόταση ανάδειξής τους.
Επιπλέον, ο γλυπτός διάκοσμος της έπαυλης, που περιλαμβάνει πορτρέτα Ρωμαίων αυτοκρατόρων και θεών, βρίσκεται κυρίως στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους, το οποίο παραμένει κλειστό λόγω προβλημάτων συντήρησης. Παρά τις δυσκολίες, οι πηγές του ΥΠΠΟ αναφέρουν ότι το μνημείο πλέον είναι απαλλαγμένο από γραφειοκρατικά και δικαστικά βάρη, γεγονός που επιτρέπει την ωρίμανση μελετών για τη συντήρηση και αποκατάστασή του, ώστε να καταστεί επισκέψιμο.
Πηγή: kathimerini.gr